Zwemmen is heerlijk – ontspannend, gezond en verfrissend. Maar voor sommigen kan het ook ongemak veroorzaken, vooral in de oren. Heb je ooit een drukkend gevoel of pijn in je oor gevoeld tijdens of na het zwemmen? Dan heb je waarschijnlijk te maken gehad met een drukverschil. In deze blog leggen we uit wat drukverschillen zijn, wanneer je er last van krijgt en hoe je daar rekening mee kunt houden bij het kiezen van een goede zwemdop.
Wat zijn drukverschillen tijdens het zwemmen?
Als je onder water gaat, verandert de druk om je heen. Hoe dieper je zwemt, hoe hoger de waterdruk wordt. Deze toename in druk heeft invloed op de luchtruimtes in je lichaam – waaronder je oren. Je buitenoor komt in contact met het water, terwijl je middenoor afgesloten zit achter het trommelvlies. Als de druk in je buitenoor stijgt en die in je middenoor gelijk blijft, ontstaat er een verschil. Dit voel je als:
- Drukkend of verstopt gevoel
- Plotselinge stekende oorpijn
- Slechter horen
- Oorsuizen
- In extreme gevallen: duizeligheid
Zeker bij duiken of diep onderwater zwemmen kunnen deze klachten sterker worden.
Wanneer krijg je last van drukverschillen?
Je kunt last krijgen van drukverschillen bij:
- Duiken naar de bodem van een zwembad
- Langdurig onder water zijn
- Zwemmen tijdens een verkoudheid of allergie
- Slecht functionerende buis van Eustachius
- Gebruik van oordoppen die het oor volledig afsluiten
De buis van Eustachius – die je middenoor verbindt met je neus-keelholte – zorgt normaal gesproken voor drukregulatie. Deze opent bij slikken, gapen of geeuwen. Als dit niet goed lukt, kun je het drukverschil niet zelf opheffen.
Wat gebeurt er als je niets doet?
Als de druk niet wordt gelijkgetrokken, ontstaat er spanning op het trommelvlies. In het ergste geval kan het trommelvlies inscheuren of kun je schade oplopen aan het binnenoor. Ook kun je tijdelijk je evenwicht verliezen of duizelig worden. Bij herhaalde blootstelling kan het oor overgevoelig raken.
Hoewel ernstige complicaties zeldzaam zijn bij recreatief zwemmen, kunnen ook lichte drukklachten je zwemplezier flink bederven.
Zwemdoppen en druk: hoe beïnvloedt dat elkaar?
Zwemdoppen worden gebruikt om water buiten te houden, wat belangrijk is om oorontstekingen te voorkomen. Maar ze kunnen ook van invloed zijn op hoe je druk ervaart:
Volledig afsluitende zwemdoppen
- Houden water effectief tegen
- Laten geen lucht of druk door
- Kunnen het drukverschil versterken, vooral bij diep duiken
- Kunnen leiden tot een opgesloten gevoel in het oor
Zwemdoppen met drukcompensatie
- Houden water tegen maar laten langzaam lucht of druk door
- Helpen bij het natuurlijk druk egaliseren
- Geven minder kans op plotselinge drukopbouw
- Zijn prettig bij duiken of intensief zwemmen
Voor sommige mensen werkt een volledig afsluitende dop prima, terwijl anderen juist baat hebben bij een zwemdop die een klein beetje lucht doorlaat.
Hoe kies je een zwemdop als je last hebt van druk?
De juiste zwemdop kies je niet alleen op maat of kleur, maar ook op basis van je ervaring met drukklachten. Let op de volgende punten:
1. Jouw zwemgedrag
- Duik je vaak onder? Let op drukregulatie.
- Blijf je aan de oppervlakte? Dan is volledige afsluiting vaak prima.
2. Je gevoeligheid voor druk
- Heb je snel last van verstopte oren, allergieën of buis van Eustachius-klachten?
- Overweeg dan een zwemdop die minder strak afsluit of iets luchtdoorlatend is.
3. Pasvorm en comfort
- Een goed passende zwemdop sluit af zonder te veel druk te geven.
- Maatwerk kan hierbij helpen, vooral als je veel zwemt.
4. Hygiëne en gebruiksgemak
- Zorg dat de dopjes schoon zijn, goed te reinigen en niet beschadigd.
- Beschadigde doppen kunnen gaan lekken of verkeerd afsluiten.
Wat kun je doen tegen druk in je oren tijdens of na het zwemmen?
Naast het kiezen van de juiste zwemdop, kun je ook zelf maatregelen nemen om drukklachten te voorkomen:
- Slik, gaap of beweeg je kaak om je buis van Eustachius te openen
- Gebruik eventueel een neusspray vóór het zwemmen als je snel verstopt zit
- Duik langzaam af en geef je oren de tijd om te wennen
- Probeer geen kracht te zetten bij het klaren (zoals bij het dichtsnoeren van de neus en uitblazen)
- Ga niet zwemmen bij acute verkoudheid of oorontsteking
Drukverschil of zwemmersoor?
Drukverschillen en zwemmersoor worden vaak door elkaar gehaald. Het belangrijkste verschil:
- Drukverschil is meestal pijnlijk tijdens of direct na het duiken en verdwijnt vaak weer vanzelf als de druk zich herstelt.
- Zwemmersoor (otitis externa) ontstaat vaak na het zwemmen als water in de gehoorgang achterblijft en een infectie veroorzaakt.
Beide kunnen worden voorkomen of verminderd met de juiste zwemdoppen, maar de klachten zijn verschillend van aard en duur.
Wanneer naar de huisarts?
Meestal verdwijnen drukklachten vanzelf. Maar neem contact op met een arts als:
- De pijn langer dan een dag aanhoudt
- Je gehoor achteruitgaat of oorsuizen ervaart
- Je duizelig blijft
- Er vocht of bloed uit het oor komt
Samenvatting
Drukverschillen tijdens het zwemmen kunnen vervelend en soms zelfs pijnlijk zijn. Gelukkig kun je veel doen om ze te voorkomen:
- Begrijp hoe druk werkt bij het zwemmen
- Kies zwemdoppen die passen bij jouw activiteit en gevoeligheid
- Luister naar je lichaam en geef je oren rust bij klachten
Door bewust om te gaan met de druk op je oren én je zwemdopkeuze, houd je het zwemmen niet alleen leuk, maar ook veilig. En dat is precies waar het om draait.
