Pijn in het oor, een drukkend gevoel of zelfs gehoorverlies – veel mensen maken het minstens één keer in hun leven mee. Vaak wordt er al snel gesproken van een “oorontsteking”, maar wist je dat er meerdere vormen zijn? De twee meest voorkomende soorten zijn otitis externa en otitis media. Beide zijn ontstekingen aan het oor, maar ze ontstaan op totaal verschillende plekken en vereisen ook een andere aanpak.
In deze blog leggen we je uit:
- Wat het verschil is tussen otitis externa en otitis media
- Welke klachten erbij horen
- Wat de oorzaken zijn
- En – niet onbelangrijk – wat je eraan kunt doen én hoe je het voorkomt
Vooral voor zwemmers of mensen die regelmatig oordoppen gebruiken is het belangrijk om het verschil te herkennen. Want een nat oor is niet altijd onschuldig.
Wat is otitis externa?
Otitis externa is een ontsteking van de gehoorgang, ook wel bekend als zwemmersoor. Deze aandoening komt vaak voor bij mensen die veel zwemmen, regelmatig water in het oor krijgen of hun oren te intensief schoonmaken.
Symptomen van otitis externa:
- Jeuk in het oor
- Pijn bij aanraken of trekken aan het oor
- Gezwollen of rode gehoorgang
- Vocht of pus dat uit het oor loopt
- Soms tijdelijk gehoorverlies (door zwelling of vocht)
De pijn bij otitis externa zit vaak aan de buitenkant of net binnen de gehoorgang. Het kenmerkende verschil: de pijn verergert als je aan je oor trekt of er zacht op drukt.
Wat veroorzaakt otitis externa?
Otitis externa ontstaat meestal doordat de huid van de gehoorgang beschadigd raakt en vervolgens wordt geïnfecteerd door bacteriën of schimmels.
Oorzaken kunnen zijn:
- Overmatig contact met water (zwemmen, douchen)
- Schoonmaken met wattenstaafjes, haarschuifjes of andere voorwerpen
- Slechte ventilatie door oordoppen of gehoorapparaten
- Gebruik van agressieve oordruppels of shampoos
- Huidaandoeningen zoals eczeem
Zwemmers en kinderen zijn extra gevoelig. Daarom wordt otitis externa ook vaak zwemmersoor genoemd.
Wat is otitis media?
Otitis media is een ontsteking van het middenoor – het gedeelte achter het trommelvlies. Deze vorm van oorontsteking komt vooral voor bij jonge kinderen, maar ook volwassenen kunnen ermee te maken krijgen.
Symptomen van otitis media:
- Pijn diep in het oor
- Plotseling gehoorverlies
- Drukkend gevoel in het oor
- Koorts en grieperig gevoel
- Soms pusafscheiding (als het trommelvlies scheurt)
- Huilerig of slecht slapen bij kinderen
De pijn bij otitis media is vaak heftig en pulserend, en zit dieper in het oor. Het komt vaak plotseling op, bijvoorbeeld na een verkoudheid of griep.
Wat veroorzaakt otitis media?
Otitis media ontstaat meestal als complicatie van een luchtweginfectie. Via de buis van Eustachius kunnen virussen of bacteriën uit de neus of keel het middenoor bereiken. Hierdoor raakt het middenoor ontstoken en vult zich met vocht of pus.
Veelvoorkomende oorzaken:
- Verkoudheid of griep
- Vergrote keelamandelen (bij kinderen)
- Slechte ventilatie via de buis van Eustachius
- Allergieën
Vooral kinderen zijn gevoelig omdat hun buis van Eustachius korter en rechter is, waardoor bacteriën makkelijker het middenoor bereiken.
Belangrijkste verschillen op een rij
| Kenmerk | Otitis externa | Otitis media |
|---|---|---|
| Locatie | Gehoorgang (buitenoor) | Middenoor (achter trommelvlies) |
| Ook wel genoemd | Zwemmersoor | Middenoorontsteking |
| Oorzaak | Vocht, beschadiging, bacteriën | Virus of bacterie via luchtwegen |
| Pijn | Aan buitenkant, bij aanraken | Diep in oor, kloppend |
| Gehoorverlies | Mogelijk, tijdelijk | Vaak tijdelijk of wisselend |
| Leeftijdsgroep | Alle leeftijden, vaak zwemmers | Vooral jonge kinderen |
| Behandeling | Druppels, droog houden | Paracetamol, soms antibiotica |
Hoe wordt otitis externa behandeld?
De behandeling van otitis externa is meestal eenvoudig:
- Oordruppels met antibiotica of corticosteroïden (op recept)
- Oor droog houden – dus even geen zwemmen of oordoppen
- Geen wattenstaafjes gebruiken
- Soms schoonmaken door huisarts of KNO-arts
Bij een schimmel kan een antischimmelmiddel nodig zijn.
Hoe wordt otitis media behandeld?
Otitis media gaat in de meeste gevallen vanzelf over binnen een paar dagen. Wat je kunt doen:
- Pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen
- Neusdruppels of spray om de buis van Eustachius open te houden
- Rust en veel drinken
Bij kinderen onder de 2 jaar, bij hoge koorts of bij aanhoudende klachten kan de huisarts een antibioticakuur voorschrijven. In ernstige gevallen wordt er doorverwezen naar de KNO-arts.
Kan zwemmen otitis externa of media veroorzaken?
Zwemmen is vooral een risicofactor voor otitis externa, omdat er water in de gehoorgang kan blijven staan. Als dit water vuil is of als de huid van de gehoorgang al geïrriteerd is, ontstaat er snel een ontsteking.
Otitis media wordt niet direct door zwemmen veroorzaakt, maar verkoudheid en allergieën – die door zwembadlucht kunnen worden getriggerd – kunnen wél bijdragen aan de ontwikkeling ervan.
Hoe voorkom je otitis externa (zwemmersoor)?
Preventie is de beste aanpak, zeker voor wie regelmatig zwemt of kinderen heeft die dol zijn op water:
- Gebruik op maat gemaakte zwemdopjes – deze houden water uit de gehoorgang
- Droog je oren goed af na het zwemmen
- Gebruik géén wattenstaafjes – die duwen oorsmeer juist naar binnen
- Laat je oren rusten – draag oordoppen of gehoorapparaten niet 24/7
- Spoel je oren na met schoon water als je in open water zwemt
Bij zwemdopje.nl maken we zwemdopjes op maat voor kinderen en volwassenen – ideaal voor gevoelige oren.
Wanneer naar de dokter?
Raadpleeg je huisarts bij:
- Aanhoudende of hevige oorpijn
- Koorts bij oorontsteking
- Vocht of pus uit het oor
- Gehoorverlies dat niet overgaat
- Terugkerende oorproblemen (bijv. na zwemmen)
Conclusie: ken het verschil, voorkom klachten
Otitis externa en otitis media worden allebei “oorontsteking” genoemd, maar zijn totaal verschillende aandoeningen met andere oorzaken, symptomen en behandelingen. Door goed te letten op de klachten en het juiste ooronderdeel te herkennen, kun je sneller de juiste hulp inschakelen.
Voor zwemmers, ouders van jonge kinderen en mensen die regelmatig oordoppen dragen is het extra belangrijk om signalen vroeg te herkennen. Zo kun je snel ingrijpen en verdere problemen voorkomen.
Heb je last van terugkerende oorontstekingen na het zwemmen? Laat je dan goed adviseren en kies voor zwemdopjes op maat. Wij helpen je graag!
