Wie vaak in het water te vinden is, kent het misschien wel: die stekende pijn in je oor na een dag zwemmen, of dat doffe, verstopte gevoel na een surftrip in koud water. Zwemmersoor en surfersoor worden vaak in één adem genoemd, maar zijn in werkelijkheid twee heel verschillende aandoeningen. Ze ontstaan op een andere manier, hebben andere symptomen en vragen om een andere aanpak. In deze blog leggen we precies uit wat het verschil is tussen zwemmersoor en surfersoor, hoe je ze herkent, voorkomt en behandelt.
Of je nu fanatiek baantjes trekt, op een surfboard staat of met je kinderen in het zwembad speelt: kennis van deze oorproblemen helpt je om je gehoor gezond te houden. En dat betekent meer onbezorgd waterplezier.
Zwemmersoor: wat is het?
Zwemmersoor is een ontsteking van de uitwendige gehoorgang. De medische term is otitis externa. Het ontstaat wanneer water – met daarin bacteriën, schimmels of vuil – in de gehoorgang blijft zitten. Zeker als het water warm is en je gehoorgang vochtig blijft, kunnen bacteriën zich snel vermenigvuldigen. De huid in de gehoorgang raakt geïrriteerd en ontstoken.
Oorzaken van zwemmersoor
- Te vaak of te lang water in het oor
- Water met veel bacteriën (bijv. zwembaden zonder goede hygiëne)
- Veel peuteren of schoonmaken met wattenstaafjes
- Een nauwe gehoorgang (waardoor water moeilijk wegloopt)
- Huidproblemen zoals eczeem
Symptomen van zwemmersoor
- Jeuk in het oor
- Pijn, vooral bij aanraken of trekken aan het oor
- Een verstopt gevoel of verminderd gehoor
- Vocht of pus uit het oor
- In ernstigere gevallen: koorts of zwelling rond het oor
Zwemmersoor komt het vaakst voor bij kinderen, mensen met smalle gehoorgangen, en mensen die veel zwemmen – vooral in de zomer.
Surfersoor: wat is het?
Surfersoor klinkt als een variant op zwemmersoor, maar is een totaal ander probleem. Het is géén ontsteking, maar een langzaam groeiende botwoekering in de gehoorgang. De medische term is exostose.
Surfersoor ontstaat door langdurige blootstelling aan koud water en wind. Het lichaam reageert op deze prikkels door extra bot te vormen in de gehoorgang, als een soort beschermingsmechanisme. Op termijn kan dit bot de gehoorgang vernauwen of zelfs blokkeren. Hierdoor blijft water vaker hangen, ontstaat sneller irritatie of ontsteking, en kan het gehoor verslechteren.
Oorzaken van surfersoor
- Veel surfen of watersporten in koud water
- Herhaalde blootstelling aan wind en koude lucht in de gehoorgang
- Geen bescherming dragen (zoals oordoppen of cap)
Symptomen van surfersoor
- Terugkerende oorontstekingen
- Water dat moeilijk uit het oor loopt
- Gehoorverlies
- Een drukkend of verstopt gevoel
- Soms tinnitus (oorsuizen)
Surfersoor ontwikkelt zich langzaam. Veel mensen merken er pas iets van na jaren actief surfen, vooral als ze in koudere streken sporten zoals Nederland, Engeland of Scandinavië.
De verschillen op een rijtje
| Kenmerk | Zwemmersoor | Surfersoor |
|---|---|---|
| Oorzaak | Infectie door water en bacteriën | Botgroei door kou en wind |
| Medische naam | Otitis externa | Exostose |
| Type probleem | Ontsteking | Botvervorming |
| Ontwikkeling | Snel, binnen dagen | Langzaam, over jaren |
| Symptomen | Pijn, jeuk, vocht | Verstopping, gehoorverlies |
| Risicogroep | Zwemmers, kinderen | Surfers, watersporters in koud water |
| Behandeling | Oordruppels, antibiotica | Chirurgie bij ernstige klachten |
| Preventie | Oordoppen, oor goed drogen | Oordoppen, surfkap, vermijden van kou |
Hoe voorkom je zwemmersoor?
Preventie is bij zwemmersoor vooral gericht op het vermijden van water dat in de gehoorgang blijft hangen.
Tips om zwemmersoor te voorkomen
- Draag zwemdoppen tijdens het zwemmen
- Droog je oren na het zwemmen goed af
- Gebruik eventueel oordruppels op oliebasis (verkrijgbaar bij de apotheek)
- Vermijd het gebruik van wattenstaafjes of scherpe voorwerpen in je oor
- Kies voor goed onderhouden zwembaden of zwem in schoon open water
Voor kinderen is het extra belangrijk om de oren goed te beschermen. Hun gehoorgangen zijn smaller, waardoor water er minder makkelijk uitloopt. Bij kinderen met buisjes in de oren zijn op maat gemaakte zwemdoppen bijna altijd noodzakelijk.
Hoe voorkom je surfersoor?
Omdat surfersoor ontstaat door herhaalde blootstelling aan kou en wind, draait preventie vooral om bescherming.
Tips om surfersoor te voorkomen
- Draag op maat gemaakte oordoppen tijdens het surfen, ze beschermen tegen water én kou
- Gebruik een surfkap of hoodie bij koud weer
- Surf minder vaak in extreem koude omstandigheden
- Laat je gehoorgang af en toe controleren bij klachten
Veel surfers negeren de eerste signalen van surfersoor, omdat ze denken dat het erbij hoort. Maar hoe langer je wacht, hoe groter de kans dat je uiteindelijk een operatie nodig hebt.
Behandeling van zwemmersoor en surfersoor
Zwemmersoor behandelen
- Mild: oordruppels met zuur of alcoholoplossing
- Matig tot ernstig: antibiotica-oordruppels voorgeschreven door een arts
- Altijd: oor drooghouden, niet peuteren, niet zwemmen
Surfersoor behandelen
- Als er geen klachten zijn: goed beschermen en regelmatig controleren
- Bij gehoorverlies of terugkerende ontstekingen: operatief verwijderen van het bot
- Nazorg: doppen blijven dragen om herhaling te voorkomen
Een operatie bij surfersoor is niet zonder risico. Het bot moet met een frees worden verwijderd en dat kan leiden tot littekens of gevoeligheid. Het is dus beter om surfersoor zoveel mogelijk te voorkomen.
Waarom zwemdoppen in beide gevallen helpen
Zwemdoppen zijn eigenlijk een van de weinige middelen die in beide gevallen preventief werken. Ze houden water én kou buiten de deur. Met op maat gemaakte doppen ben je verzekerd van een goede afsluiting zonder dat ze irriteren of uitvallen.
Bij Zwemdopje.nl kun je zwemdoppen laten aanmeten die geschikt zijn voor zwemmen, surfen en andere watersporten. Ze zijn comfortabel, herbruikbaar en zelfs in stoere kleuren of met afbeeldingen verkrijgbaar.
Voor kinderen, volwassenen, recreatieve zwemmers en fanatieke watersporters zijn ze een slimme investering in je oorgezondheid. Zeker als je vaak in koud water zwemt of al eens oorproblemen hebt gehad.
Samenvatting
Zwemmersoor en surfersoor klinken misschien hetzelfde, maar verschillen als dag en nacht. Zwemmersoor is een ontsteking van de gehoorgang door water en bacteriën, terwijl surfersoor een botwoekering is door herhaalde blootstelling aan kou en wind.
Beide aandoeningen kunnen pijnlijk, vervelend en langdurig zijn – maar zijn gelukkig goed te voorkomen. Zwemdoppen spelen daarbij een hoofdrol. Ze beschermen je oren tegen vocht, kou en infecties. Of je nu in een zwembad baantjes trekt, op de Noordzee surft of met je kinderen op het strand speelt: geef je oren de aandacht die ze verdienen.
Want een gezonde oor betekent meer horen, meer genieten – en minder gedoe.
