Zwemmersoor, ook bekend als otitis externa, is een veelvoorkomende kwaal onder mensen die regelmatig in het water zijn. Vaak wordt gedacht dat alleen topsporters of kinderen vatbaar zijn voor deze vervelende oorontsteking, maar niets is minder waar. Zwemmersoor discrimineert niet. Of je nu een fanatieke zwemmer bent, af en toe baantjes trekt, of slechts af en toe een duik neemt op vakantie – iedereen kan het krijgen, ongeacht leeftijd, geslacht, of gezondheid.
In deze blog leggen we uit wat zwemmersoor precies is, waarom het niet alleen zwemmers treft, en hoe je het kunt voorkomen en behandelen. We willen bewustzijn creëren over deze vervelende, maar gelukkig te voorkomen aandoening, zodat iedereen kan blijven genieten van waterplezier zonder de nare gevolgen van een oorontsteking.
Wat is zwemmersoor?
Zwemmersoor is een ontsteking van de gehoorgang, vaak veroorzaakt door het binnendringen van water in het oor. Dit water kan bacteriën en schimmels meenemen, die zich in het vochtige en warme milieu van de gehoorgang kunnen vermenigvuldigen. Het resultaat is een pijnlijke ontsteking die kan leiden tot symptomen zoals jeuk, pijn, een verstopt gevoel, en zelfs afscheiding uit het oor.
Hoewel zwemmersoor zijn naam ontleent aan zwemmers, is het niet exclusief voorbehouden aan hen. Iedereen die op de een of andere manier water in de oren krijgt – of het nu door zwemmen, douchen, of zelfs door een bezoek aan de sauna is – loopt het risico op deze aandoening. Dit maakt het zo belangrijk om je bewust te zijn van de risicofactoren en preventieve maatregelen.
Zwemmersoor kan iedereen treffen
Leeftijd en geslacht spelen geen rol
Het is een veelgemaakte fout te denken dat alleen kinderen gevoelig zijn voor zwemmersoor. Hoewel het waar is dat kinderen vaak meer tijd in het water doorbrengen en een kleinere gehoorgang hebben die sneller verstopt raakt, zijn volwassenen ook vatbaar voor deze aandoening.
Ouderen, wiens huid dunner en kwetsbaarder wordt, kunnen zelfs een verhoogd risico lopen, vooral als ze vaak zwemmen of douchen. Ook volwassenen die niet vaak zwemmen, kunnen na een enkele keer duiken al last krijgen van water dat blijft steken in de gehoorgang.
Zwemmersoor treft bovendien zowel mannen als vrouwen. Er is geen biologisch verschil dat het ene geslacht vatbaarder maakt dan het andere. De kans op zwemmersoor wordt bepaald door omgevingsfactoren, persoonlijke hygiëne, en blootstelling aan water, niet door geslacht.
Gezondheid is geen garantie
Ook als je in goede gezondheid verkeert, ben je niet immuun voor zwemmersoor. Veel mensen gaan ervan uit dat een gezonde levensstijl hen beschermt tegen deze aandoening, maar zwemmersoor kan iedereen treffen, ongeacht hun fysieke conditie. Zelfs als je nooit last hebt gehad van oorproblemen, kun je alsnog een keer pech hebben.
Mensen met een onderliggende huidaandoening, zoals eczeem of psoriasis, kunnen echter een verhoogd risico lopen, omdat hun huid gevoeliger is voor irritaties en infecties. Ook mensen met een smalle of gebogen gehoorgang, of die gebruik maken van gehoorapparaten, lopen meer kans op zwemmersoor omdat het water makkelijker vast kan blijven zitten in hun oren.
Het draait dus vooral om omgevingsfactoren, zoals de kwaliteit van het water waarin je zwemt, en persoonlijke verzorging. Een gezond immuunsysteem kan je helpen sneller te herstellen van een infectie, maar het kan je niet altijd beschermen tegen het ontstaan van zwemmersoor.
Hoe ontstaat zwemmersoor?
Zwemmersoor ontstaat meestal wanneer water in de gehoorgang blijft zitten, wat een vochtige omgeving creëert waarin bacteriën en schimmels goed kunnen gedijen. Als het oor niet de kans krijgt om volledig te drogen, kan dit leiden tot irritatie van de huid in de gehoorgang, die vervolgens geïnfecteerd kan raken.
Naast water uit zwembaden of de zee kan ook kraanwater tijdens het douchen zwemmersoor veroorzaken. Zeker wanneer er veel kalk of chloor in het water zit, kan de huid in de gehoorgang sneller uitdrogen en irriteren, wat het risico op een infectie vergroot. Mensen die regelmatig oordoppen, gehoorapparaten of oortelefoons gebruiken, lopen ook meer risico, omdat deze objecten het vocht in de gehoorgang kunnen vasthouden en zo een broedplaats voor bacteriën creëren.
Symptomen van zwemmersoor
Zwemmersoor kan mild beginnen, maar kan snel verergeren als het niet wordt behandeld. De eerste symptomen zijn vaak:
- Jeuk in de gehoorgang
- Een licht vol of verstopt gevoel in het oor
- Pijn bij het aanraken van het oor of de kaak
Als de infectie vordert, kunnen de symptomen ernstiger worden:
- Intense pijn, die kan uitstralen naar de nek, ogen, of gezicht
- Afscheiding uit het oor
- Zwelling van de gehoorgang, waardoor je minder goed hoort
- Koorts (in ernstige gevallen)
Zwemmersoor voorkomen
Gelukkig zijn er verschillende manieren om zwemmersoor te voorkomen, ongeacht hoe vaak je in het water bent. Hier zijn enkele tips om je oren gezond te houden:
1. Gebruik zwemdoppen op maat
Een van de meest effectieve manieren om zwemmersoor te voorkomen, is door zwemdoppen op maat te dragen. Deze zorgen ervoor dat er geen water in je oren komt tijdens het zwemmen, waardoor de kans op infectie aanzienlijk wordt verminderd. In tegenstelling tot standaard zwemdoppen, zijn op maat gemaakte zwemdoppen comfortabeler en sluiten ze perfect aan op je oren. Ze zijn ideaal voor zowel frequente zwemmers als mensen die af en toe een duik nemen.
2. Droog je oren goed na het zwemmen
Na het zwemmen is het belangrijk om je oren goed te drogen. Kantel je hoofd van links naar rechts om het water uit je gehoorgang te laten lopen, en gebruik een zachte handdoek om de buitenkant van je oren droog te maken. Gebruik geen wattenstaafjes, want die kunnen de huid in je gehoorgang beschadigen en het water verder naar binnen duwen.
3. Vermijd overmatig reinigen van je oren
Veel mensen maken de fout om hun oren te vaak of te diep te reinigen. Dit kan de natuurlijke beschermende laag van oorsmeer verwijderen, waardoor je oren gevoeliger worden voor infecties. Als je regelmatig water in je oren krijgt, kun je overwegen speciale oordruppels te gebruiken die water helpen verdampen en je gehoorgang droog houden.
4. Let op de waterkwaliteit
Als je vaak in zwembaden of natuurlijke wateren zwemt, is het belangrijk om de waterkwaliteit in de gaten te houden. Zwemmen in water met hoge concentraties bacteriën of chemicaliën verhoogt het risico op zwemmersoor. Vermijd zwemmen in vervuilde wateren en douche na het zwemmen om je oren schoon te spoelen.
Behandeling van zwemmersoor
Als je ondanks preventieve maatregelen toch last krijgt van zwemmersoor, is het belangrijk om snel in te grijpen. In milde gevallen kan de infectie vanzelf overgaan, vooral als je je oren droog houdt en verdere blootstelling aan water vermijdt.
Bij ernstigere gevallen kan een arts oordruppels met antibiotica of ontstekingsremmers voorschrijven om de infectie te behandelen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de gehoorgang te laten schoonmaken door een arts, vooral als er veel afscheiding is die de oordruppels belemmert.
Het is essentieel om zwemmersoor serieus te nemen en niet te wachten tot de symptomen verergeren. Vroege behandeling voorkomt dat de infectie chronisch wordt of zich verder uitbreidt.
Zwemmersoor is voor iedereen
Zwemmersoor discrimineert niet. Of je nu jong of oud bent, man of vrouw, gezond of kwetsbaar – iedereen kan deze vervelende oorontsteking oplopen. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de risico’s en te weten hoe je zwemmersoor kunt voorkomen en behandelen.
Met de juiste voorzorgsmaatregelen, zoals het dragen van zwemdoppen op maat en het goed drogen van je oren, kun je deze aandoening vaak voorkomen. Blijf genieten van het water, maar zorg ervoor dat je oren goed beschermd blijven, zodat zwemmersoor geen roet in het eten gooit.
